Heerlijk helder en complexloos eenvoudig. Dat zijn de spelregels waaraan mijn teksten zich moeten houden. Dat wil niet zeggen dat er niet af en toe een lastig woord in kruipt. Af en toe zijn ze gewoon nodig, de snoodaards.

Maar ook alledaagse woorden veroorzaken soms schrijfkramp. Wat denk je van tenslotte? Of ten slotte? Of zo veel en zo veel? En koningin is dat nu toch niet koninging? Of konigingingjnzmfiueziuhx. Tijd voor duidelijkheid.

Tja. Dat hangt ervan af wat je wil zeggen, natuurlijk.
Want schrijf je de woorden los van elkaar  - ten slotte, dus - dan betekenen ze letterlijk aan het slot.

"Ten slotte bedankte de bruidegom zijn ouders." = "Aan het einde van zijn speech bedankte de bruidegom zijn ouders."

Schrijf je ze aan elkaar, krijgen ze een figuurlijke betekenis: tenslotte betekent uiteindelijk.

"Ze schudden elkaar de hand, ze waren tenslotte vrienden."

In dezelfde categorie: ten minste / tenminste (minstens / althans) en ten einde / teneinde (aan het einde / om).

Ja, mannekes! Zowel zoveel als zo veel zijn oké. Dus mag je dan gewoon kiezen? Awel, ja.

Allez. Nee.
Soms.

De Nederlandse Taalunie probeert wat licht in de duisternis te scheppen.

Meestal wordt zoveel in één woord geschreven. Dat is bijvoorbeeld het geval in zinnen waar het als onbepaald telwoord wordt gebruikt. Het kan ook 'als bijwoord van graad de mate uitdrukken waarin iets het geval is', vertelt ons het Groene Boekje. Misschien maken een paar voorbeelden dit duidelijker.

"Nu het vakantie is, proberen we zoveel mogelijk tijd samen door te brengen."

"Die ruzie had niet zoveel te betekenen, ze was snel vergeten."

"Nog nooit eerder waren er zoveel mensen werkloos."

Schrijf je in de bovenstaande voorbeelden zoveel als zo veel, dan mag dat ook.
Wil je de nadruk leggen op de zo, dan kies je ook best voor zo veel.

"Er startten nog nooit zo veel mensen met een lerarenopleiding."

"Jouw lieve brief betekende zo veel voor mij!"

Er zijn een paar gevallen waarin zoveel altijd aan elkaar geschreven wordt. Twee voorbeelden:

• als het woord 'ongeveer' of 'hetzelfde' betekent.
  "Dat hij niet belt, wil zoveel zeggen als dat hij niet om mij geeft."
  
• in de uitdrukking 'zoveel te beter'.

Ook een topper, deze.
De nadruk ligt op de laatste klinker, dus lijkt het logisch om die te beklemtonen - met een accent, bijvoorbeeld.
Neen. Het Groene Boekje laat weten dat het gewoon perse is. Zonder accent, en in één woord.
Zo simpel is het dus.

Je gebruikt zo'n in combinatie met enkelvoudige zelfstandige naamwoorden, zo leert ons de Taaltelefoon: zo'n hond, zo'n appel, zo'n idee. Zulke schrijven we in combinatie met meervoudige zelfstandige naamwoorden: zulke honden, zulke appels, zulke ideeën.

Maar...

In België combineren we zo'n ook vaak met meervoudige zelfstandige naamwoorden: zo'n kinderen, zo'n appels, zo'n ideeën. Niet helemaal correct en niet door iedereen aanvaard, maar zo'n dingen gebeuren.

Je schrijft koningin. Voilà.

En mocht je eraan twijfelen? Surf dan even naar de website van de Taaltelefoon, de Nederlandse Taalunie of VRT Taal.

Op zoek naar meer schrijftips? Je vindt alle teksten netjes bij elkaar op mijn blog-pagina.

En heb je geen zin of geen tijd om te schrijven? Laat je het liever over aan een professionele copywriter?
Stuur me een mail.